गुरु आणि शनी ग्रहांचे आपल्यावर उपकार आहेत ?

#कुतूहल #curiosity

गुरु आणि शनी ग्रहांचे आपल्यावर उपकार आहेत ?

काही खगोल अभ्यासकांमध्ये असा एक मतप्रवाह आहे की गुरु आणि शनी ग्रहांमुळे ( जीवसृष्टी असलेल्या ) पृथ्वीचे अस्तित्व निर्माण होण्यास - टीकण्यास मदत झाली आहे.

सुर्यमाला जेव्हा निर्माण होत होती तेव्हा अनेक छोटे ग्रह - लघुग्रह हे खोऱ्याने निर्माण झाले होते किंवा होत होते. सुर्यमालेच्या निर्मितीदरम्यान विविध कारणांमुळे अवाढव्य गुरु आणि शनी ग्रह ( ज्यांना Gas Giants म्हणूनही ओळखले जाते ) हे ग्रह निर्माण झाले. या ग्रहांच्या प्रचंड अशा गुरुत्वाकर्षण शक्तीमुळे अनेक लघुग्रह, तुकडे हे या ग्रहांकडे आकर्षित झाले. एकतर ते या दोन ग्रहांवर आदळले किंवा त्यांच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे त्यांच्या भोवती फिरु लागले.

एवढंच नाही तर सुर्यमालेत भटकणारे लघुग्रह - धुमकेतू हे जर या दोन ग्रहांच्या गुरुत्वाकर्षण शक्तीच्या प्रभावाखाली आले तर काहीशी दिशाही बदलतात.

तसंच मंगळ आणि गुरु ग्रहांच्यामध्ये लघुग्रहांच्या मोठा पट्टा आहे. यामध्ये अनेक लघुग्रह हे आकाराने काही किलोमीटर लांबी रुंदीचे आहेत. सुर्याच्या शक्तीशाली गुरुत्वाकर्षण शक्तीमुळे सुर्याच्या भोवती भ्रमण करतांना हे लघुग्रह सुर्याच्या दिशेने हळुहळु सरकू शकतात. पण गुरु ग्रहाची गुरुत्वाकर्षण शक्ती लघुग्रहांना पुढे सरकू देत नाही.

वर उल्लेख केलेल्या गोष्टींमुळे पृथ्वी लघुग्रहांच्या तडाख्यांपासून सुरक्षित राहीली आहे. नाहीतर मोठ्या लघुग्रहांचे आघात पृथ्वीला सातत्याने सहन करावे लागले असते. म्हणूनच काही लाखो वर्षांत एखादाच मोठ्ठाला लघुग्रह हा पृथ्वीवर आदळतो.

थोडक्यात गुरु आणि शनी ग्रहांमुळे आपण सुरक्षित आहोत.

अर्थात या तर्काला ठोस असा आधार नाही किंवा तसं सिद्ध करता येईल अशी शास्त्रिय मांडणी करण्यात आलेली नाही किंवा अशा मांडणीला सर्वसमान्यताही मिळालेली नाही.

तेव्हा हा तर्क आपल्याला पटो वा नको…..गुरु आणि शनी या दोन सुंदर ग्रहांकडे बघतांना त्यांचे मनातल्या मनात आभार मानले तर थोडीच आपली संपत्ती कमी होणार आहे. 

#Jupiter #Saturn